نشانه های رکود اقتصادی

رکود اصطلاحی است که در دنیای اقتصاد و بازارهای مالی با آن برخورد زیادی داریم. این پدیده می‌تواند تأثیرات مخربی بر کسب‌وکار، اشتغال و درآمدزایی داشته باشد. در این مطلب قصد داریم نشانه های رکود اقتصادی را بررسی کنیم و با علائم وقوع آن بیشتر آشنا شویم، در کنار آن توضیح مختصری در مورد تعریف رکود و راه‌های جلوگیری از آن خواهیم داشت. با ملی چنج همراه باشید تا در این زمینه اطلاعات بیشتری کسب کنید.

رکود چیست؟

اصطلاح رکود اقتصادی (Recession) برای توصیف دوره‌هایی به کار می‌رود که در آن میزان فعالیت اقتصادی کشور کاهش پیدا می‌کند. در این بازۀ زمانی رشد اقتصادی صفر یا منفی است. کاهش فعالیت اقتصادی با کاهش حجم تولید همراه است. این دوره معمولاً در طی 6 ماه پیاپی رخ می‌دهد و منجر به کاهش قیمت مزارع، بیکاری گسترده، تعطیلی کارخانه‌ها و ورشکستگی موسسات می‌شود.

در حالت رکود یا کسادی بازار حالت اضافه تولید رخ می‌دهد و بازار از کالاهایی که مشتری ندارد پر می‌شود. به عبارت دیگر ریشۀ این موضوع در پایین آمدن میزان تقاضاست. نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که اگر نزول رشد اقتصادی در طی 3 ماه ادامه پیدا کند اصطلاحاً "کسادی" اقتصادی رخ می‌دهد. اگر دورۀ زمانی کساد اقتصادی از 3 ماه بیشتر شود "رکود" اتفاق افتاده است.

انواع رکود اقتصادی

به غیر از نشانه های رکود اقتصادی آشنایی با انواع رکود هم می‌تواند به شما در تشخیص بحران کمک کند. با توجه به تعاریف مختلفی که از این پدیده وجود دارد و فاکتورهای اقتصادی مؤثر در آن می‌توان انواع مختلفی از Recession را در نظر گرفت که هرکدام به شکلی بازار را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند. سه مورد زیر از جمله انواع رکود اقتصادی هستند.

رکود از نوع چرخه‌ای
شوک اقتصادی
رکود ساختاری

در مورد هرکدام از این موارد در این قسمت توضیحات مختصری ارائه خواهیم کرد.

نوع چرخه‌ای

چنانچه رکود به‌عنوان یک وضعیت موقت در مسیر یک چرخه اقتصادی رخ بدهد در این صورت می‌توانیم بگوییم این پدیده از نشانه های رکود از نوع چرخه‌ای است. این حالت موقتی است و گاهی حتی برای جلوگیری از بحران‌های بزرگ‌تر اتفاق می‌افتد.

تأثیر شوک‌های اقتصادی

قبل از توضیح در این مورد ابتدا باید بگوییم که شوک اقتصادی چیست. رویدادهای مهم و خاص نظیر جنگ، قحطی، شیوع بیماری‌های واگیردار، تحریم‌های اقتصادی، قطع روابط سیاسی و مواردی از این دست شوک اقتصادی محسوب می‌شوند چرا که بازار را به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌دهند.

در نظر داشته باشید که اثرات این نوع وقایع ممکن است کوتاه‌مدت یا طولانی‌مدت باشد. افزایش یا کاهش ناگهانی قیمت طلا، نفت و ارز از جمله پیامدهای مستقیم این نوع رویدادهاست. بدیهی است که قیمت نفت و طلا متغیرهایی هستند که می‌توانند رکود اقتصادی را رقم بزنند. پس اگر در بازه‌های زمانی نسبتاً طولانی شاهد افزایش قیمت طلا و نفت بودید می‌توانید این مسئله را یکی از نشانه‌های رکود در نظر بگیرید.

نوع ساختاری

یکی از ماندگارترین رکودها نوع ساختاری آن است به‌ویژه اگر در یک اقتصاد باثبات رخ بدهد. همان‌طور که از اسم این نوع رکود پیداست بیش از هر چیز به ساختار یک جامعه و کشور بستگی دارد.

عواملی نظیر رشد آهسته جمعیت، ویژگی‌های فرهنگی نظیر وظیفه‌شناسی پایین، کم اعتمادی و بی‌اعتمادی، میزان شیوع بیماری‌های بومی و مواردی از این دست می‌توانند زمینه‌ساز یک نوع رکود باشند که مدت‌زمان ماندگاری آن حتی به چندین سال خواهد رسید.

تفاوت میان رکود اقتصادی و تورم

در مطلب پایه پولی و شاخص قیمت مصرف کننده تا حدودی به تورم اشاره داشتیم؛ اما اگر بخواهیم تفاوت‌های آن با رکود را به شکل خلاصه بیان کنیم باید گفت تورم به افزایش قیمت کالا و خدمات همراه است؛ ولی رکود نتیجۀ کاهش میزان تولید ناخالص داخلی است.

ناگفته پیداست که برای سنجش میزان رکود باید مقدار تولید ناخالص داخلی را محاسبه کرد و جهت محاسبۀ تورم باید شاخص قیمت مصرف‌کننده را در اختیار داشت. این ساده‌ترین تعریفی است که می‌شود برای این دو فاکتور مهم در علم اقتصاد در نظر گرفت و با آن تفاوت‌های میان رکود و تورم را نشان داد.

نشانه های رکود اقتصادی

تا اینجا توضیحات نسبتاً کاملی در مورد کسادی بازار ارائه کردیم و تا حدودی به برخی از نشانه‌ها و علائم رکود اشاره داشتیم. در این قسمت برخی از مهم‌ترین نشانه های رکود اقتصادی را به‌صورت تیتروار نام می‌بریم.

بالارفتن آمار بیکاری به شکل ناگهانی
کاهش مقدار تولید ناخالص داخلی
افزایش نرخ بهره
کاهش تولیدات صنایع و کارخانه‌ها
کاهش میزان فروش و درآمدهای شرکت‌ها

این موارد از جمله نشانه های رکود هستند که باید به آنها توجه داشته باشید.

روش‌های جلوگیری

توجه به نشانه های رکود زمانی مفید است که با در نظر گرفتن آنها از وقوع این پدیده ممانعت به عمل آورده شود. روش‌های مختلفی برای جلوگیری از این رویداد وجود دارد که در بخش پایانی این مطلب به آن می‌پردازیم.

بالابردن هزینه‌های دولتی: یکی از راهکارهای مفید برای جلوگیری از وقوع این پدیدۀ اقتصادی بالابردن هزینه‌های دولتی از طریق افزایش حقوق کارمندان دولت و یا سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌هاست.

پایین‌بردن مالیات: زمانی که مالیات‌ها کاهش پیدا کند شرکت‌ها و افراد توانایی فروش خدمات و محصولات به قیمت پایین‌تر را پیدا می‌کنند.

کاهش بهره بانکی: وقتی شرایط استفاده از وام و تسهیلات راحت‌تر شود اشخاص حقیقی و حقوقی فرصت دسترسی به اعتبارات فراهم می‌شود.

صادرات: کالاها و خدماتی که خریدار ندارند ممکن است در خارج از کشور متقاضی داشته باشند.

سرمایه‌گذاری در پروژه‌های سودآور: پروژه‌های سودآور مثل پروژه‌های ساختمانی و عمرانی می‌توانند منجر به اشتغال‌زایی برای نیروهای بیکار شوند.

به غیر از این موارد راهکارها و روش‌های دیگری هم برای جلوگیری از وقوع رکود وجود دارد؛ ولی این موارد از جمله اصلی‌ترین راهکارها محسوب می‌شوند.

نتیجه‌گیری

در علم اقتصاد و بازارهای مالی تورم و رکود پای ثابت معادلات هستند که نقش کلیدی آنها در معاملات غیر قابل انکار است. از این رو در این مطلب به بررسی نشانه‌های رکود اقتصادی پرداختیم و در مورد تأثیرات آن صحبت کردیم. امیدواریم که با خواندن این مطلب اطلاعات بیشتری در مورد مفاهیم اقتصادی به دست آورده باشید.

صرافی آنلاین ملی چنج با نزدیک به 10 سال سابقه در حوزۀ ارزهای دیجیتال یکی از بهترین بسترهای اینترنتی را برای انجام معاملات مالی کاربران ایرانی فراهم کرده است. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید از طریق کانال‌های ارتباطی درج شده در سایت با کارشناسان ما در تماس باشید.

با نصب و ثبت نام در اپلیکیشن ملی چنج علاوه بر دسترسی به تمامی امکانات سامانه 5000 ملینیوم رایگان نیز دریافت کنید.