از وام مسکن و وام خودرو گرفته تا انواع وام فوری و بدون ضامن، دامنه گسترده وام‌ها را به ما نشان می‌دهد که برای اکثر افراد کاملا آشناست. دریافت وام از سیستم سنتی یعنی بانک‌ها با کاغذبازی‌های فراوان و شرایط دشوار همراه است که این موضوع گرفتن وام را برای بسیاری از افراد غیرممکن می‌کند؛ اما با شکوفایی و گسترش روزافزون دنیای ارزهای دیجیتال، وام‌دهی بسیار ساده‌تر شده است. «وام ارز دیجیتال» هرگونه واسطه بین وام‌گیرندگان و وام‌دهندگان را از بین می‌برد و به کاربران امکان می‌دهد تا با وام‌دهی درآمدِ غیرفعال کسب کنند. در این مقاله از وبسایت «ملی‌وام» به طور کامل به مفهوم وام کریپتو و نحوه دریافت آن می‌پردازیم.

وام ارز دیجیتال چیست؟

وام رمزارزی (Crypto Lending) شامل وام دادن یک طرف به طرف دیگر در ازای پرداخت بهره است. وام‌گیرندگان می‌توانند با دارایی‌های دیجیتال خود به‌عنوان وثیقه وام بگیرند. از طرف دیگر، وام‌دهندگان این امکان را دارند تا ارزهای دیجیتال خود را برای دریافت سود به‌عنوان درآمد غیرفعال وام دهند. در اصل، وام کریپتو مشابه گرفتن وام به روش سنتی از بانک عمل می‌کند. به این ترتیب که شخصی به پول نقد نیاز دارد و شخص دیگری (معمولاً یک بانک) این پول را به او قرض می‌دهد و بهره می‌گیرد. با این حال، تفاوت‌هایی بین وام ارز دیجیتال با وام‌دهی سنتی وجود دارد:

1- وام ارز دیجیتال دسترسی جهانی برای همه کاربران دارد، اما وام سنتی را اغلب مرزهای جغرافیایی محدود می‌کند.

2- برای دریافت وام سنتی افراد ملزم به حضور فیزیکی یا سابقه اعتباری هستند. این موضوع در وام کریپتو وجود ندارد.

3- وام رمزارزی زمان پردازش سریع‌تری را نسبت به وام سنتی دارد؛ زیرا کاغذبازی، بررسی اعتبار و غیره را ندارد.

4- دارایی وثیقه در وام کریپتو اغلب ارز دیجیتال است؛ اما دارایی وثیقه در وام سنتی شامل سکه، طلا، خودرو یا حتی مِلک است.

5- وام ارز دیجیتال فارغ از سن، اعتبار، درآمد و سایر شرایط به فرد اعطا می‌شود؛ اما وام سنتی شرایط پیچیده‌تری دارد.

انواع پلتفرم وام ارز دیجیتال

دو نوع اصلی وام کریپتو وجود دارند که شامل بخش DeFi (مالی غیرمتمرکز) و CeFi (مالی متمرکز) هستند. بیایید نگاهی دقیق‌تر به نحوه کار هر دو بیندازیم:

وام دهی پلتفرم DeFi

پلتفرم وام‌دهی DeFi از طریق برنامه‌های مالی نظیر همتا به همتا (P2P) مبتنی بر فناوری بلاکچین ارائه می‌شود. پلتفرم‌های وام‌دهی DeFi در مقایسه با وام‌دهی CeFi به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند تا کنترل بیشتری را روی دارایی‌های دیجیتال خود داشته باشند و مستقیم با سرمایه‌گذاران دیگر در پلتفرم ارتباط برقرار کنند. همچنین در پلتفرم  DeFi هیچ مرجع مرکزی بر خدمات و محصولات مالی که روی بلاک‌چین ساخته شده‌اند، نظارت ندارد. تراکنش‌ها توسط قراردادهای هوشمند کنترل می‌شوند و کاربران فقط به یک کیف پول ارز دیجیتال نیاز خواهند داشت.

وام دهی پلتفرم CeFi

پلتفرم CeFi شبکه‌ای از پلتفرم‌های وام‌دهی است که به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا ارزهای دیجیتال را از طریق یک شبکهٔ صرافی متمرکز در ارز دیجیتال وام دهند و وام بگیرند. پلتفرم‌های وام‌دهی CeFi متعلق به شرکت‌ها هستند و این شرکت‌ها در طول دوره بازپرداخت وام، کنترل بیشتری بر دارایی‌های دیجیتال دارند. پلتفرم CeFi جایی است که معاملات کریپتو از طریق یک صرافی مرکزی انجام می‌شود. شرکت‌های CeFi حساب‌ها و تراکنش‌های خود را از طریق مقررات KYC (احراز هویت مشتری) رسیدگی می‌کنند و از کاربران می‌خواهند که برای دسترسی به پلتفرم، حساب کاربری ایجاد کنند.

عملکرد وام ارز دیجیتال

اصل عملیات وام کریپتو نسبتا ساده است. برای دریافت وام باید وثیقه ارائه شود که وثیقه اغلب به شکل دارایی‌های دیجیتال مانند توکن، ارزهای دیجیتال، استیبل کوین و غیره مورد نیاز است. مقدار دقیق وثیقه با نسبت وام به ارزش (LTV) تعیین می‌شود. این نسبت «مبلغ وام تقسیم شده بر ارزش بازار وثیقه» است. وام‌های ارز دیجیتال بیشتر از ارزش وثیقه هستند؛ به این معنی که نسبت LTV پایین است و مقدار وام داده شده کمتر از ارزش دارایی‌هاست. 

وام‌گیرندگان باید سود وام خود را به وام‌دهندگان پرداخت کنند و دورهٔ بازپرداخت می‌تواند متفاوت باشد. وام‌دهندگان برای دریافت وام کریپتو باید دارایی‌های خود را در یک پلتفرم وام‌دهی سپرده‌گذاری ‌کنند و منتظر بمانند تا وام‌گیرندگان یا سرمایه‌گذاران برای گرفتن وام اقدام کنند. وام‌دهندگان بهره دریافت می‌کنند و نرخ این بهره بسته به نوع دارایی و پلتفرم فرق دارد.

پلتفرم‌های DeFi و CeFi به دلیل ماهیت خود، رویکردی متفاوت دارند. وام‌دهی در پلتفرم DeFi توسط قراردادهای هوشمند انجام می‌شود. در نتیجه، نرخ بهره به صورت الگوریتمی دیکته می‌شود که این موضوع سرعت تغییرات در بازار را منعکس می‌کند. نرخ بهره CeFi توسط شخص ثالث تعیین می‌شود و نوسانات کمتری دارد، زیرا مقدار وام گرفته شده معمولا به وام‌گیرندگان با شرایط بازپرداخت ثابت قرض داده می‌شوند.

نرخ‌های وام ارز دیجیتال

نرخ‌های وام کریپتو به پلتفرم و نوع دارایی بستگی دارد. پلتفرم‌های وام‌دهی CeFi معمولا بازدهی بسیار بالاتری دارند و سپرده‌های استیبل کوین و فیات در مقایسه با سایر دارایی‌ها مانند ارزهای دیجیتال سود بیشتری ارائه می‌دهند. برای ارزهایی مانند اتریوم (ETH) و بیتکوین (BTC)، نرخ‌های پلتفرم CeFi معمولا از 2 تا 6 درصد APY در مقایسه با نرخ پلتفرم‌های DeFi اغلب صفر تا یک درصد APY متغیر است. همچنین APY یا بازده درصدی سالانه به میزان بهره‌ای اشاره دارد که در طول یک سال به دست می‌آید و برای مقایسه نرخ‌های مختلف استفاده می‌شود.

نرخ بهره CeFi برای استیبل کوین‌ها 10 تا 12 درصد است؛ در حالی که نرخ DeFi بسیار متفاوت است. از آنجایی که نرخ بهره وام به شرایط بازار بستگی دارند، ایده خوبی است که به طور مکرر نرخ وام را از طریق منابعی مانند DeFi Rate یا CryptoStudio بررسی کنید.

بهترین پلتفرم‌های وام ارز دیجیتال

در جدول زیر به برخی از پلتفرم‌های وام دهی CeFi و DeFi اشاره می‌کنیم:

در ایران نیز برخی از شرکت‌ها مانند «باریپتو»، «زربان» و «ونسی» وام ارز دیجیتال ارائه می‌کنند. علت حضور این شرکت‌ها این است که کاربران ایرانی به دلیل تحریم، امکان دسترسی به بسیاری از پلتفرم‌های خارجی را ندارند. هر کدام از پلتفرم‌های خارجی و ایرانی، شرایط ویژه خود را دارند. مانند میزان نرخ بهره و مقدار وام. اما آنچه مهم است این است که قبل از انجام این کار، تحقیقات گسترده‌ای را در این زمینه انجام دهید.

آیا وام ارز دیجیتال ایمن است؟

وام کریپتو ریسک‌های زیادی دارد که یکی از مهم‌ترین آنها نوسانات بازار است. از آنجایی که وام‌ها بیشتر از وثیقه هستند، تحرکات بازار می‌تواند زیان کاربران را چند برابر کند. هنگامی که مقادیر زیادی پول از طریق یک سیستم DeFi جریان می‌یابد، مسائل مربوط به نقدینگی کم و تغییرات نرخ بهره نیز ممکن است رخ دهند. پلتفرم‌های وام‌دهی کریپتو مشمول مقررات سختگیرانه موسسه‌های مالی سنتی نیستند؛ اما خطر ورشکستگی وجود دارد! این یک شمشیر دو لبه است، در حالی که دریافت وام‌های ارز دیجیتال بسیار آسان است و نرخ بهره جذابی دارند، اما ذاتا ریسک بیشتری نسبت به وام‌های سنتی خواهند داشت.

انجام تحقیقات و انتخاب یک پلتفرم قابل اعتماد با پشتوانه مالی قوی برای به حداقل رساندن ریسک ضروری است. امنیت پلتفرم وام‌دهی بسیار مهم است، به‌ویژه در پلتفرم‌های DeFi که آسیب‌پذیری‌های بیشتری وجود دارند. اگر پلتفرم هک شود، هیچ تنظیم‌کننده یا آژانسی وجود ندارد که بتواند به شما کمک کند دارایی خود را پس بگیرید. در شرایط بد بازار، برخی از شرکت‌ها حتی سرمایه‌های کاربران را در پلتفرم‌هایشان قفل کرده تا از سقوط پلتفرم خود جلوگیری کنند.

نحوه دریافت وام ارز دیجیتال

برای شروع گرفتن وام کریپتو اولین قدم این است که تحقیقات خود را انجام دهید و یک پلتفرم وام‌دهی معتبر را انتخاب کنید.پس از انتخاب پلتفرم، باید کارهای زیر را انجام دهید:

1- در CeFi حساب کاربری باز کنید، اما در DeFi کیف پول خود را به پلتفرم وام‌دهی وصل کنید.

2- نوع و میزان وثیقه را برای سپرده‌گذاری انتخاب کنید.

3- وثیقه را واریز کنید.

4- وام خود را در حساب یا کیف پول دریافت کنید.

نکته: مدت زمان از سپرده‌گذاری وثیقه تا دریافت وام معمولا بسیار کوتاه است.

نحوه ارائه وام ارز دیجیتال

برای وام دادن مراحل زیر را دنبال کنید:

1- در CeFi حساب کاربری باز کنید، اما در DeFi کیف پول خود را به پلتفرم وام‌دهی وصل کنید.

2- نوع و مقدار دارایی‌های دیجیتال را برای سپرده‌گذاری انتخاب کنید.

3- دارایی‌های دیجیتال را به پلتفرم ارسال کنید تا کاربری برای گرفتن وام اقدام کند.

4- مقدار بهره را می‌توان در هر دو پلتفرم DeFi و CeFi به صورت غیرنقدی دریافت کرد.

کلام آخر

وام ارز دیجیتال خود را به‌عنوان ابزاری کاربردی در چشم‌انداز ارزهای دیجیتال تثبیت کرده است. با این حال، آینده دنیای کریپتو کارنسی هنوز مبهم است. قوانین روشنی بر ماهیت وام دادن و وام گرفتن دارایی‌های دیجیتال وجود ندارند و ممکن است در ادامه شاهد دخالت بیشتری از سوی دولت باشیم. در این میان، فرصت‌های منحصربه‌فردی برای تنوع بخشیدن به دارایی‌های دیجیتال، کسب درآمد غیرفعال و کشف فضای وب3 با استفاده از وام‌دهی کریپتو وجود دارند.

برای مطالعه بیشتر در مورد وب 3.0 کلیک کنید.

سوالات متداول

مزایای وام کریپتو چیست؟

تولید درآمد غیرفعال، دسترسی به نقدینگی بدون فروش دارایی، تنوع پرتفوی سرمایه‌گذاری و شرایط ساده دریافت وام از مزایای وام کریپتو است.

خطرات مرتبط با وام رمزارزی چیست؟

ریسک‌ها شامل نوسانات بازار، ورشکستگی پلتفرم، آسیب‌پذیری‌های قرارداد هوشمند و عدم قطعیت در نظارت است.

چگونه یک پلتفرم وام ارز دیجیتال را انتخاب کنم؟

عواملی مانند اقدامات امنیتی، مشهور بودن، نرخ بهره و شرایط، انطباق با مقررات و نظرات کاربران را هنگام انتخاب پلتفرم وام‌دهی کریپتو در نظر بگیرید.