پیش بینی‌های داده‌های اقتصادی یکی از مهم‌ترین وجوه امروز اقتصاد است که از سرمایه‌گذاری تا سیاست‌گذاری کاربرد دارند. به فرآیند پیش‌بینی در مورد اقتصاد، پیش‌بینی اقتصادی می‌گویند. پیش‌بینی‌ اقتصادی می‌تواند در سطوح کلی مانند تولید ناخالص داخلی، تورم، بیکاری یا کسری تجاری انجام شود و یا در سطوح تفکیک‌شده‌تر، به بررسی بخش‌های خاص اقتصاد یا حتی شرکت‌های خاص بپردازد.

پیش‌بینی اقتصادی معیاری برای پی‌بردن به امکان موفقیت یک الگوی سرمایه‌گذاری و بطور کلی، یک عنصر کلیدی در تحلیل‌های اقتصادی است. بسیاری از نهادها در پیش‌بینی‌های اقتصادی شرکت می‌کنند ازجمله: دولت‌ها، بانک‌ها و بانک‌های مرکزی، همچنین مشاوران و نهادهای بخش خصوصی مانند اتاق‌های فکر، شرکت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی مانند صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD). از سوی دیگر طیف گسترده‌ای از پیش‌بینی‌های دیگر توسط “Consensus Economics” جمع‌آوری می‌شود.

بازه زمانی پیش‌بینی‌های اقتصادی معمولا چقدر است؟
برخی از پیش‌بینی‌ها بصورت سالانه انجام می‌شوند، اما بسیاری از آنها در دوره‌های زمانی کوتاه‌تر به روز می‌شوند.

اقتصاددانان معمولاً ریسک‌هایی را در تحلیل‌هایشان در نظر می‌گیرند (یعنی رویدادها یا شرایطی که می‌تواند باعث تغییر در نتیجه برآورد اولیه آن‌ها شود). این ریسک‌ها در واقع نشان‌دهنده استدلال‌هایی است که در رسیدن به نتایج نهایی پیش‌بینی، مورد استفاده قرار گرفته است. اقتصاددانان معمولاً از توضیحات و ابزارهای نمایش داده‌ها مانند جداول و نمودارها، برای انتقال نتایج پیش‌بینی خود به دیگران استفاده می‌کنند. واضح است که در تهیه پیش‌بینی‌های اقتصادی، از داده‌ها و اطلاعات متنوعی با هدف افزایش دقت استفاده می‌شود.

در تولید پیش‌بینی‌های اقتصادی از چه حوزه‌هایی بهره گرفته می‌شود؟
امروزه برای دست‌یابی به نتایج دقیق‌تر در پیش‌بینی‌ها، از حوزه‌های بسیاری مانند اقتصاد کلان، اقتصاد خرد، داده‌های مبتنی بر آینده‌پژوهی، یادگیری ماشینی (machine-learning، شبکه‌های عصبی مصنوعی) و مطالعات رفتاری انسان استفاده می‌شود. از پیش‌بینی‌ها برای اهداف مختلفی استفاده می‌شود.

چه کسانی از پیش‌بینی‌های اقتصادی استفاده می‌کنند؟
دولت‌ها و کسب‌وکارها از پیش‌بینی‌های اقتصادی برای تعیین استراتژی‌ها، برنامه‌های چندساله و بودجه سال آینده خود استفاده می‌کنند. از آن سو، تحلیل‌گران بازار سهام نیز از پیش‌بینی‌ها برای کمک به تخمین ارزش یک شرکت و سهام آن بهره می‌برند. پس دامنه کاربرد این اطلاعات طیف وسیعی از نهادهای حقوقی و حقیقی را پوشش می‌دهد.

پیش بینی های اقتصادی

یکی از موارد مهم برای اقتصاددانان تعیین متغیرهای تاثیرگذار بر موضوع مورد بحث است. آن‌ها ممکن است از تحلیل آماری تاریخچه داده‌ها نیز برای تعیین روابط مشخص بین متغیرهای مستقل خاص، و در ادامه، رابطه آن‌ها با متغیر وابسته‌ای که مورد مطالعه است، استفاده کنند. به عنوان مثال، بررسی می‌شود که در گذشته، تغییرات قیمت مسکن تا چه اندازه بر ارزش خالص دارایی جامعه تأثیر داشته است؟ و سپس از این رابطه برای پیش‌بینی آینده استفاده می‌شود. یعنی اگر انتظار می‌رود قیمت مسکن به شکل خاصی در آینده تغییر کند، چه تأثیری بر ارزش خالص آتی دارایی جامعه خواهد داشت؟ پیش‌بینی‌ها عموماً بر اساس یک جامعه آماری نمونه است و کل جمعیت را در بر نمی‌گیرد که همین موضوع، باعث عدم قطعیت می‌شود. اقتصاددانان با انجام ارزیابی‌های آماری و طراحی مدل‌های آماری (اغلب با استفاده از تحلیل رگرسیون) تعیین می‌کنند که کدام روابط به بهترین شکل رفتار متغیرهای مورد مطالعه را توصیف یا پیش‌بینی می‌کند. در طراحی مدل آماری، از تاریخچه داده‌ها و مفروضات مربوط به آینده برای رسیدن به یک پیش‌بینی در مورد متغیرهای مورد نظر استفاده می‌شود.

در پیش‌بینی‌ها از چه منابعی استفاده می‌شود؟

جمع‌آوری داده‌ها در سطح جهانی
نشریه “چشم انداز اقتصادی”، تجزیه و تحلیل سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) از روندها و چشم‌اندازهای اصلی اقتصادی برای دو سال آینده است که دو بار در سال انجام می‌شود. صندوق بین‌المللی پول (IMF) نیز گزارش چشم‌انداز اقتصاد جهانی را دو بار در سال منتشر می‌کند که اقتصاد جهانی را بطور جامعی در بر می‌گیرد. صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی همچنین یک چشم‌انداز اقتصادی منطقه‌ای نیز برای بخش‌های مختلف جهان تهیه می‌کنند.

شرکت‌های خصوصی نیز مانند The Conference Board و Lombard Street Research وجود دارند که پیش‌بینی‌های اقتصادی در سطح جهانی تهیه می‌کنند.

پیش‌بینی‌های آمریکا
دفتر بودجه کنگره ایالات متحده (CBO) بصورت سالانه گزارشی با عنوان “بودجه و چشم‌انداز اقتصادی (The Budget and Economic Outlook)” منتشر می‌کند که عمدتاً دوره ده ساله بعدی را پوشش می‌دهد. اعضای شورای حکام فدرال‌رزرو ایالات متحده نیز در طول سال سخنرانی می‌کنند و اسناد و گزارش‌هایی را منتشر می‌کنند که چشم‌انداز اقتصادی را پوشش می‌دهد. همچنین، بانک‌های فدرال‌رزرو هر منطقه، مانند بانک فدرال‌رزرو سنت‌لوئیس، نیز پیش‌بینی‌هایی را ارائه می‌دهند.

بانک‌های بزرگ مانند Wells Fargo و JP Morgan Chase نیز گزارش‌ها و خبرنامه‌های اقتصادی ارائه می‌کنند.

پیش‌بینی‌های اروپا
کمیسیون اروپا (European Commission) پیش‌بینی‌های اقتصاد کلان کشورهای عضو خود را به صورت فصلی ( بهار، تابستان، پاییز و زمستان ) منتشر می‌کند.

ترکیب پیش‌بینی‌ها در قالب اجماع
ممکن است پیش‌بینی‌های چند منبع به صورت حسابی ترکیب شوند و نتیجه اغلب به عنوان “پیش‌بینی اجماع (Consensus Forecast)” شناخته می‌شود. بطور کلی حجم زیادی از داده‌های پیش‌بینی‌شده توسط شرکت‌های خصوصی، بانک‌های مرکزی و سازمان‌های دولتی منتشر می‌شود تا پاسخ‌گوی تقاضای قوی برای داده‌های پیش‌بینی‌شده اقتصادی باشد. Consensus Economics پیش‌بینی‌های اقتصاد کلان تهیه شده توسط پیش‌بینی‌کنندگان مختلف را جمع‌آوری و هر ماه آن‌ها را منتشر می‌کند. مجله “The Economist” نیز مرتباً چنین داده‌ای را برای طیف محدودتری از کشورها و متغیرها ارائه می‌دهد.

مراحل تولید پیش‌بینی
فرآیند پیش‌بینی اقتصادی مشابه روش‌های تجزیه و تحلیل داده‌ها است که به مقادیر تخمینی برای متغیرهای کلیدی اقتصادی در آینده می‌رسد. اقتصاددانان معمولا از تکنیک‌های اقتصادسنجی در فرآیند پیش‌بینی خود استفاده می‌کند. مراحل این فرآیند ممکن است شامل موارد زیر باشد:

تعیین دامنه متغیرها: متغیرهای کلیدی اقتصادی و موضوعات مورد نظر برای بخش توضیحات و تفسیر پیش‌بینی، بر اساس نیاز مخاطبان تعیین می‌شود.

بررسی توضیحات: اظهار نظر و توضیح از سوی منابعی که دیدگاه خود را در بصورت خلاصه ارائه می‌کنند، مانند صندوق بین‌المللی پول (IMF)، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD)، فدرال‌رزرو ایالات متحده، و دفتر بودجه کنگره ایالات متحده (CBO) به شناسایی روندهای اقتصادی، مسائل و ریسک‌های کلیدی کمک می‌کند. چنین تفاسیر و توضیحاتی همچنین می‌تواند به پیش‌بینی‌کننده کمک کند تا راحت‌تر مفروضات خود را بیان کند و در عین حال، امکان استفاده از پیش‌بینی‌های دیگر به منظور مقایسه نیز فراهم می‌شود.

جمع‌آوری داده‌های ورودی: داده‌های تاریخی برای متغیرهای اقتصادی کلیدی جمع‌آوری می‌شوند. این داده‌ها در منابع چاپی و یا الکترونیکی، مانند پایگاه داده ” داده‌های اقتصادی فدرال رزرو (FRED) یا “اداره Eurostat” وجود دارد که به کاربران اجازه می‌دهد مقادیر تاریخی برای متغیرهای مورد نظرشان را جست‌وجو کنند.

تعیین روابط تاریخی: برای تعیین روابط بین یک یا چند متغیر مستقل یا غیرمستقل مورد مطالعه، از تاریخچه داده‌ها استفاده می‌شود. برای این منظور اغلب از روش “تحلیل رگرسیون” استفاده می‌شود.

طراحی مدل: از ورودی‌ها و مفروضات داده‌های تاریخی برای توسعه یک مدل اقتصادسنجی استفاده می‌شود. روش استفاده از مدل به این‌صورت است که داده‌های تاریخی به عنوان ورودی به مدل داده می‌شود و مدل با انجام محاسبات مشخصی بر روی داده‌های ورودی، در نهایت به یک پیش‌بینی اقتصادی به عنوان خروجی می‌رسد.

گزارش‌گیری: خروجی‌های مدل، معمولاً در گزارش‌هایی نگارش می‌شود که شامل اطلاعات گرافیکی و تفسیری است تا به خواننده در درک پیش‌بینی کمک کند.
پیش‌بینی‌کنندگان همچنین ممکن است از مدل‌های “تعادل عمومی محاسباتی (Computational General Equilibrium)” یا مدل‌های “تعادل عمومی تصادفی پویا (dynamic stochastic general equilibrium)” استفاده کنند. هر چند اغلب روش دوم توسط بانک‌های مرکزی استفاده می‌شود.

بطور کلی، روش‌های پیش‌بینی شامل مدل‌های اقتصادسنجی، پیش‌بینی‌های اجماع، تحلیل پایه اقتصادی، تحلیل تغییر سهم (Shift-share)، مدل ورودی-خروجی و مدل گرینولد (Grinold) و کرونر (Kroner) می‌شود. همچنین می‌توان از روش‌های پیش‌بینی کاربری زمین (Land use)، کلاس مرجع (Reference class)، برنامه‌ریزی حمل‌ونقل (Transportation planning) و محاسبه دقت پیش‌بینی تقاضا (Calculating Demand Forecast Accuracy) نیز نام برد.

همچنین، بانک جهانی (World Bank) پلتفرمی با نام “iSimulate” را برای افراد و سازمان‌ها فراهم کرده است تا از آن برای شبیه‌سازی و پیش‌بینی‌های خود استفاده کنند.

مسائلی که باید هنگام پیش‌بینی در نظر گرفته شود

دقت پیش‌بینی
تاکنون مطالعات زیادی پیرامون دقت پیش‌بینی انجام شده‌است. در واقع، یکی از معیارهای اصلی برای قضاوت در مورد کیفیت یک پیش‌بینی، دقت آن است. بطور کلی به نظر می‌رسد عملکرد پیش‌بینی وابسته به زمان است، یعنی زمانی که عوامل خارجی بر کیفیت پیش‌بینی تأثیر می‌گذارند. کیفیت و دقت پیش‌بینی به عوامل مختلفی مانند مدل، اقتصاد سیاسی، ثبات مالی و غیره بستگی دارد و به همین دلیل است که پیش‌بینی‌های کارشناسان عموماً بهتر از پیش‌بینی‌های مبتنی بر بازار هستند.

یک مثال از این مسئله که چرا باید متغیرهای مختلف و متنوعی در یک پیش‌بینی لحاظ شود:

به گزارش فایننشال تایمز، در اوایل سال ۲۰۱۴، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD)، تحلیلی از چشم‌اندازهای خود انجام داد. در این بررسی، OECD دریافت که نسبت به کشورهایی که بیشترین همکاری‌ها در زمینه بازرگانی و تامین مالی خارجی را دارند بسیار خوش‌بین بوده است، زیرا که این کشورها اغلب، قوانین تنظیم‌گری (رگولاتوری) سخت‌گیرانه و سیستم بانکی ضعیفی دارند.

پیش‌بینی‌ها و رکود بزرگ
بحران مالی و اقتصادی که در سال ۲۰۰۷ شعله‌ور شد – مسلما بدترین بحران از زمان رکود بزرگ دهه ۱۹۳۰ – توسط بسیاری از پیش‌بینی‌کنندگان پیش‌بینی نشده بود و تنها چند تحلیل‌گر مانند نوریل روبینی (Nouriel Roubini) و رابرت شیلر (Robert Shiller) آن را برای مدت نسبتا طولانی پیش‌بینی کرده بودند. تجربه ناکامی در پیش‌بینی “رکود بزرگ” باعث شد تا بررسی‌های عمیقی در این زمینه انجام شود. در این مورد، مسئله حتی به جایی رسید که ملکه الیزابت در بریتانیا نیز  این پرسش را مطرح کرد که چرا هیچ‌کس متوجه نشده بود که یک بحران اعتباری در راه است و از گروهی از اقتصاددانان، کارشناسان تجارت، قانون‌گذاران، دانشگاهی‌ها و دولت خواسته شد در نامه‌ای علت آن را توضیح دهند.

موضوع فقط پیش‌بینی رکود بزرگ نبود، بلکه اثرات آن نیز مورد سوال بود. به عنوان مثال، موسسه مالی سیتی‌بانک در سنگاپور پیش‌بینی کرده بود که این کشور “شدیدترین رکود در تاریخ سنگاپور” را تجربه خواهد کرد. اما اقتصاد این کشور در سال ۲۰۰۹ به میزان ۳.۱ درصد و در سال ۲۰۱۰ به میزان ۱۵.۲ درصد رشد کرد.

فهرست پیش‌بینی‌هایی که بطور منظم بر اساس نظرسنجی‌ از اقتصاددانان منتشر می‌شود

۱. نظرسنجی “Consensus Economics“
Consensus Economics یک شرکت بررسی اقتصاد کلان جهانی است که ماهانه از بیش از ۷۰۰ اقتصاددان برای پیش‌بینی بیش از ۲۰۰۰ شاخص اقتصاد کلان در ۱۱۵ کشور نظرسنجی می‌کند. دفتر مرکزی این شرکت در شهر لندن، کشور انگلستان است.

این نظرسنجی مجموعه‌ای معتبر از پیش‌بینی‌های اقتصاد کلان و تحلیل‌های موضوعی برای ۱۱۵ اقتصاد است که بصورت ماهانه منتشر می‌شود. کشورهای تحت پوشش این نظرسنجی شامل کشورهای صنعتی G-7، آسیا و اقیانوسیه، اروپای شرقی و آمریکای لاتین می‌شود. همچنین دارای نشریات تخصصی‌تری مانند پیش‌بینی ارزهای خارجی و پیش‌بینی اجماع انرژی و فلزات است. هر نشریه در قالب نسخه چاپی و یا از طریق ایمیل تحت فایل‌های PDF و صفحات گسترده اکسل توزیع می‌شود. این شرکت همچنین سالی یک بار چشم‌انداز جهانی پیش‌بینی‌های اجماع را در ابتدای ماه نوامبر (آبان) منتشر می‌کند که پیش‌بینی‌های بلندمدت را برای کشورهای اروپای غربی و شرقی، آمریکای شمالی و جنوبی و آسیا و اقیانوسیه پوشش می‌دهد.

۲. نظرسنجی “Livingston Survey“
نظرسنجی لیوینگستون یک نظرسنجی در مورد اقتصاد ایالات متحده است که دو بار در سال (در ماه‌های ژوئن و دسامبر) توسط بانک فدرال رزرو فیلادلفیا انجام می‌شود. این نظرسنجی در سال ۱۹۴۶ آغاز شد و اکنون طولانی‌ترین رکورد مستمر انتظارات اقتصاددانان است.

پیش‌بینی‌های انجام شده توسط نظرسنجی لیوینگستون با مقادیر واقعی گزارش‌شده توسط دفتر تحلیل اقتصادی (در نظرسنجی “Survey of Current Business”)، هیئت فدرال رزرو، و اداره آمار کار مقایسه می‌شود.

پیش‌بینی‌ همه متغیرها برای ۶ ماه بعد و ۱۲ ماه بعد انجام می‌شود (یعنی همزمان با دو دوره بعدی نظرسنجی). متغیرهای پیش‌بینی شده به متغیرهایی تقسیم می‌شوند که به صورت فصلی، ماهانه و روزانه گزارش می‌شوند. برای متغیرهایی که به صورت فصلی گزارش می‌شوند، پیش‌بینی‌ها برای مقادیر دو فصل بعد و چهار فصل بعد انجام می‌شود. برای متغیرهایی که به صورت ماهانه گزارش می‌شوند، پیش‌بینی‌ها برای مقادیر شش ماه بعد و دوازده ماه بعد انجام می‌شود. و در نهایت، برای متغیرهایی که بصورت روزانه گزارش می‌شود، مقدار آن برای آخرین روز شش ماه و دوازده ماه بعد پیش‎‌بینی می‌شود.

۳. نظرسنجی بانک مرکزی اروپا (ECB) از پیش‌بینی‌کنندگان حرفه‌ای
نظرسنجی بانک مرکزی اروپا (ECB) از پیش‌بینی‌کنندگان حرفه‌ای که با همین نام “Survey of Professional Forecasters (SPF)” نیز شناخته می‌شود، یک نظرسنجی سه ماهه از پیش‌بینی‌ اقتصاد کلان برای اقتصاد اروپا است که توسط بانک مرکزی اروپا (ECB) منتشر می‌شود.

۴. شاخص‌های اقتصادی Blue Chip
شاخص‌های اقتصادی Blue Chip  یک بررسی و نشریه ماهانه است که توسط Wolters Kluwer تهیه می‌شود و پیش‌بینی‌های اقتصاد کلان مربوط به اقتصاد ایالات متحده را جمع‌آوری می‌کند. برترین اقتصاددانان تجاری آمریکا در این نظرسنجی حضور دارند و پیش‌بینی‌های آن‌ها در مورد رشد اقتصادی، تورم، نرخ بهره، و تعداد بسیاری دیگر از شاخص‌های حیاتی فعالیت تجاری آینده در این نظرسنجی جمع‌آوری می‌شود. این نظرسنجی همچنین یک نشریه خواهر به نام “Blue Chip Financial Forecasts” دارد که پیش‌بینی‌ها پیرامون مسیر آینده و سطح نرخ‌های بهره ایالات متحده را مورد بررسی قرار می‌دهد.

اما اگر برای تحلیل و پیش‌بینی‌های اقتصادی به منابع بیش‌تری نیاز دارید، مورد زیر برای شماست!

۵. کتابخانه “منابع برای اقتصاددانان (RFE)”
کتابخانه (RFE) که توسط انجمن اقتصادی آمریکا حمایت می‌شود، بیش از ۲۰۰۰ منبع در اینترنت را تحت ۹۷ گروه و زیرگروه برای استفاده اقتصاددانان دانشگاهی و فعالان و علاقه‌مندان به اقتصاد فهرست کرده است. در این سرویس همچنین، تقریباً تمامی منابع معرفی، و درباره آن‌ها شرح داده شده است.

| نویسنده: بنیامین رضایی |