این مقاله در مورد مردی است که نمودار و الگوهای معاملاتی کندل‌استیک را اختراع کرد و از او به عنوان “پدر پرایس اکشن و تحلیل تکنیکال” یاد می‌شود. مونه‌هیسا هما که در زمان خود به عنوان «خدای» بازارها شناخته می‌شد، یک تاجر برنج ژاپنی بود که بین سال‌های ۱۷۲۴ تا ۱۸۰۳ زندگی می‌کرد. حتی اگر نیمی از افسانه‌های مربوط به وی حقیقت داشته باشند، او به مراتب یکی از بهترین معامله‌گران تاریخ است و ما می‌توانیم از داستان‌هایی که در مورد او نقل قول می‌شود مطالب زیادی بیاموزیم.

شایعاتی وجود دارد که هما معادل با  ۱۰ میلیارد دلار امروز، در معاملات بازارهای برنج ژاپن درآمد داشته است. در واقع، او چنان معامله‌گر ماهری بود که در آن زمان به عنوان مشاور مالی دولت ژاپن خدمت می‌کرد و در ادامه درجه سامورایی افتخاری به وی اهدا شد. شنیده‌ها حاکی از آن است که او زمانی ۱۰۰ معامله سودآور متوالی داشته است. بدیهی است شخصی که اساسا “مبدع” تحلیل تکنیکال است، مزیتهایی دارد نسبت به بقیه افراد که به این علم آگاه نیستند، اما واضح است که هما نیرویی بود که بازارها بر روی او حساب ویژه‌ای باز می‌کردند و افسانه او امروز نیز همچنان زنده است.

هما کار خود را با ثبت تغییرات قیمت در بازار برنج بر روی کاغذهای ساخته شده از گیاه برنج آغاز کرد. او هر روز با زحمت الگوهای قیمت را روی کاغذ پوستی برنج خود رسم می‌کرد و بالاترین و پایین‌ترین بازه قیمت و همچنین قیمت باز و بسته شدن روزانه را ثبت می‌کرد. هما متوجه الگوها و سیگنال‌های تکراری در میله‌های قیمتی ترسیمی خود شد و به زودی شروع به نام‌گذاری برخی از الگوهای محبوب کندل‌استیک ژاپنی مانند اسپینینگ‌تاپ، استارز، دوجی، هنگینگ‌من و غیره کرد. هر الگو به وضوح معنای خاصی را منتقل می‌کند و هما شروع به استفاده از این الگوها برای پیش‌بینی جهت آینده قیمت برنج کرد. کشف الگوهای پرایس‌ اکشن به جای مانده از حرکت قیمت برنج به همراه اشتیاق و مهارت او برای تجارت به هما برتری بزرگی نسبت به سایر معامله‌گران در زمان خود داد که این مزیت باعث شد که او به یکی از موفق‌ترین معامله‌گران تاریخ تبدیل شود.

اگر شخصی هنوز در مورد ارتباط و اثربخشی معاملات پرایس‌ اکشن تردید دارد، باید این واقعیت را در نظر بگیرد که این تکنیک از قرن‌ها پیش توسط هما و دیگران بکار برده شده و هنوز در بازارهای امروزی موثر است. ما نمی‌توانیم به هیچ روش معاملاتی، سیستم، اندیکاتور یا ربات دیگری اشاره کنیم که مانند معاملات پرایس‌ اکشن خالص برای مدت طولانی موثر بوده و مورد اقبال قرار گرفته باشد. اطلاع از این موضوع که  هما در زمان خود از اصطلاح “پرایس اکشن” آگاهی داشت یا خیر بی‌اهمیت است، اما او به وضوح از حرکت قیمت خالص بازار در معاملات خود استفاده می‌کرد و اولین کسی بود که به مزیت تمرکز بر حرکت قیمت بازار برای پیش‌بینی جهت آن پی‌برد.

پرایس اکشن رفتار بازار را منعکس می‌کند
هما در کتاب خود به نام “سر‌چشمه طلا _ سه میمون پولساز” که در سال ۱۷۵۵ نوشته شده است، به این نکته اشاره می‌کند که جنبه روانی بازار برای موفقیت در معامله‌گری بسیار مهم است و احساسات معامله‌گران تأثیر قابل‌توجهی در تعیین قیمت برنج دارد. او خاطر نشان می‌کند در شرایطی که بازار خرسی است و اکثر معامله‌‌گران در حال فروش دارایی خود هستند، می‌توان از این موقعیت برای ورود به بازار در جهت مخالف (اقدام به معامله خرید کردن) استفاده کرد زیرا در این زمان دلیلی برای افزایش قیمت‌ها وجودخواهد داشت. (و بالعکس)

به عبارت دیگر، هما اولین معامله‌گری بود که پی برد با ردیابی حرکات قیمت، می‌توان متوجه رفتار روانی سایر فعالان بازار شد و از آن در معاملات خود استفاده کرد. برای مثال پس از یک جهش بزرگ قیمت به سمت بالا یا پایین، سیگنال پین‌بار با سایه بلند می‌تواند نشانه‌ای از چرخش حرکت قیمت در جهت مخالف بازار باشد.

وی بر اساس آنچه که در کتابش نوشته است، احتمالا از استراتژی‌های معاملاتی شکست جعلی (false break trading strategies) استفاده می‌کرده است. به نظر می‌رسد که او الگوهایی مشابه آنچه را که ما امروز ست‌آپ جعلی (fakey setup) می‌نامیم را شناسایی کرده و متوجه این موضوع شده است که این الگوها گاهی اوقات در نقاط بازگشتی اصلی بازار شکل می‌گیرند یعنی درست در زمانی که آخرین دسته از معامله‌گران بازار در جهت موافق قیمت در حال معامله کردن هستند. تمایل مردم برای ورود به بازار در زمانی که احساس امنیت می‌کنند از روزهای معاملاتی هما در سال‌های ۱۷۰۰ وجود داشته است و در طول قرن‌ها تغییری نکرده است و او احتمالاً متوجه این موضوع بوده است زیرا با مطالعه حرکات قیمت در بازار و استفاده از منطق و عقل سلیم می‌توان به آسانی به این موضوع پی برد. در اصل، هما اولین معامله‌گر خلاف جهت روند بود و به همین دلیل است که او تا به امروز یکی از محبوب‌ترین معامله‌گران به شمار می‌رود. با استفاده ازپرایس‌اکشن و تفکر منطقی، ما اغلب می‌توانیم نقاط ورودی با احتمال موفقیت بالا در بازار پیدا کنیم، در حالیکه اکثر دیگر معامله‌‌گران درگیر تریدهای احساسی می‌شوند.

هما معتقد بود معامله‌ای که احساس می‌شود مطمئن‌ترین است، اغلب معامله‌ای اشتباه است و این باور زمانی در او شکل گرفت که توانست از طریق مشاهده الگوهای کندل‌استیک به احساسات دیگر معامله‌گران پی ببرد.

روند بهترین دوست شماست‌‌
هما بازار گاوی را چرخش یانگ و بازار خرسی را چرخش یین توصیف کرد و ادعا کرد که در هر نوع بازار نمونه‌ای از نوع دیگر وجود دارد. او پس از مشاهده روندهای قیمتی خیلی زود متوجه شد که معامله در جهت روند ساده‌ترین راه برای کسب درآمد در بازارهای برنج است.

تا به امروز، معامله در جهت روند همچنان آسان‌ترین راه برای ترید کردن است. برخی از معامله‌گران به‌صورت مداوم تلاش می‌کنند تا بالاترین و پایین‌ترین نقاط را برای ورود به معامله انتخاب کنند اما معامله در جهت روند مدتهاست که ساده‌ترین راه برای کسب درآمد زیاد در بازارها بوده است. به عبارت ساده‌تر، همیشه دلیلی برای شکل‌گیری روندهای قوی و بزرگ وجود دارد، بنابراین معامله در خلاف جهت روند غیرمنطقی است. هما اولین معامله‌گری بود که توانست نقاط ورود با احتمال موفقیت بالا را در بازار از طریق الگوهای ساده پرایس‌ اکشن شناسایی کند. این روش به معنای واقعی کلمه بیش از ۲۵۰ سال کار کرده است، و اینکه چرا هنور بسیاری از معامله‌گران تلاش می کنند با آن مخالفت کرده و یا بیش از حد آن را پیچیده می‌کنند، غیر‌قابل درک به نظر می‌رسد.

آینه‌ها دروغ نمی‌گویند
هما در زمان خود چندین کتاب نوشت که ظاهراً به چاپ نرسیده‌اند، اما الگوهای کندل‌استیک که او در کتاب‌هایش توصیف کرد به “قوانین ساکاتا” معروف شد. این قوانین ساکاتا اساس نمودارهای کندل‌استیک مدرن شدند و بنابراین بیشتر مطالبی که هما در مورد آن نوشته است، امروز نیز کاربرد دارند. این حقیقت که اولین کسی که با بهره‌گیری از نمودار قیمت معامله کرد و احتمالا از موفق‌ترین معامله‌گران تمام دوران است، یک معامله‌گر پرایس‌اکشن بود، تعجب‌آور نیست. آنچه هما کشف کرد و بسیاری از ما امروز به آن آگاهی داریم، این واقعیت است که حرکت قیمت در یک نمودار ساده همه چیز را در مورد یک بازار منعکس می‌کند.

همه چیزهایی را که برای پیدا کردن سیگنال‌های ورود با احتمال موفقیت بالا به هر بازاری را نیاز داریم، دریک نمودار ساده قیمت موجود است. اگر می خواهیم انعکاس خود را در آینه ببینیم، فقط باید روبروی آن بایستیم و به خود نگاه کنیم، چرا که آینه‌ها دروغ نمی‌گویند. به همین ترتیب اگر می‌خواهیم بدانیم بازار در حال انجام چه کاری است، فقط باید نمودار قیمت را زیر نظر بگیریم و این بدین معنی است که دیگر احتیاجی به استفاده از اندیکاتورها و یا دیگر ابزارها نیست. مونه هیسا هما این حقیقت را در مورد بازارها بیش از ۲۵۰ سال پیش کشف کرد و تا به امروز بسیاری از معامله‌گران، از پرایس‌اکشن ساده برای معامله در بازارها استفاده می‌کنند، زیرا بر این باورند که روشی بهتر در معامله‌گری وجود ندارد.

| نویسنده: بنیامین رضایی |